HER 10 KADINDAN BİRİNDE GÖRÜLÜYOR MU? ENDOMETRİOZİSİN YAYGINLIĞI NEDİR?
Kadın sağlığını önemli ölçüde etkileyen endometriozis, her 10 kadından birinde görülen ciddi bir jinekolojik hastalık olarak tanımlanıyor. En yaygın belirtisi, adet döneminde yaşanan ve yaşam kalitesini ciddi biçimde düşüren şiddetli ağrılar olarak öne çıkıyor. Uzmanlara göre bu ağrılar çoğu zaman “normal” kabul edilse de, altta yatan ciddi bir sağlık sorununun habercisi olabiliyor.
Acıbadem Fulya Hastanesi Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Prof. Dr. Hale Göksever Çelik, bu hastalığın kalıtsal özellik gösterdiğini belirterek özellikle annelerin, kız çocuklarının regl dönemlerine dikkat etmeleri gerektiği uyarısında bulunuyor. Çelik, hiçbir belirti vermeyen (asemptomatik) hastalarda dahi ultrasonda çikolata kisti tespit edilebildiğini vurgulayarak, tüm kadınların yılda bir kez jinekolojik muayeneden geçmesi gerektiğini ifade ediyor.
ENDOMETRİOZİS VÜCUTTA NASIL BİR YOL İZLİYOR?
Endometriozis, rahim içini döşeyen hücrelerin rahim dışına çıkarak farklı organlara tutunmasıyla ortaya çıkıyor. Bu hücrelerin yumurtalıklar, karın zarı, bağırsaklar, idrar kesesi ve tüpler gibi çeşitli bölgelere yerleşerek burada doku oluşturduğu belirtiliyor. Derin endometrioziste ise mesane ya da bağırsak üzerine yerleşen odaklar, “disüri” (ağrılı idrar yapma) ve “diskezi” (ağrılı dışkılama) gibi semptomlarla kendini gösterebiliyor.
HANGİ YAŞ GRUBU DAHA FAZLA RİSK ALTINDA?
Endometriozis genellikle 18 ile 45 yaş arasındaki kadınlarda görülüyor. Menopoz sonrası sıklığı azalsa da, tüm yaşam süresince rastlanabilen bir hastalık olduğu biliniyor. Uzmanlar, adet dönemi ağrılarının “normal” olarak algılanmasının tanıyı geciktirdiğine ve bu nedenle gerçek hasta sayısının tahmin edilenden daha yüksek olabileceğine dikkat çekiyor.
EN SIK GÖRÜLEN BELİRTİLER HANGİLERİDİR?
Hastalığın en belirgin özelliği, adet döneminde görülen ve günlük yaşamı sekteye uğratan şiddetli ağrılar olarak tanımlanıyor. Bu ağrılar nedeniyle kadınlar okula ya da işe gidemeyecek duruma gelebiliyor. Ayrıca kasık ağrısı, adet dışı dönemde de sürebiliyor.
Prof. Dr. Hale Göksever Çelik, tanı koyabilmek için mutlaka deneyimli bir uzman tarafından gerçekleştirilecek detaylı jinekolojik muayene ve ultrason incelemesinin gerektiğini vurguluyor. Yumurtalıklarda yer alan çikolata kistleri ya da karın zarı üzerindeki milimetrik endometriotik odaklar, kronik kasık ağrısının kaynağı olabiliyor.
CİNSEL AĞRILAR VE KISIRLIK ENDOMETRİOZİSLE BAĞLANTILI MI?
Hastalığın bir diğer belirtisi ise “disparoni”, yani cinsel ilişki sırasında ağrı olarak ortaya çıkıyor. Özellikle derin endometriozisli kadınlar için bu durum ciddi bir sorun haline gelebiliyor. Bilimsel veriler, bu şikâyetin evliliklerde sorunlara ve boşanmalara dahi yol açabileceğini gösteriyor.
Endometriozis, doğurganlığı da olumsuz etkileyebiliyor. Hastalık doğrudan yumurtalık rezervini azaltabileceği gibi, cerrahi tedaviler de yumurtalık dokusunda tahribata neden olabiliyor. Bu nedenle Prof. Dr. Çelik, gebelik planı olmayan kadınlara yumurta veya embriyo dondurma önerisinde bulunuyor.
