SAĞLIKSIZ YAŞAM TARZI HANGİ SESSİZ TEHLİKEYİ TETİKLİYOR?
Modern yaşamın getirdiği hareketsizlik ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları, birçok sağlık sorununu beraberinde getirirken, damar tıkanıklığı bu sorunların başında geliyor. Sessizce ilerleyen ve erken dönemde genellikle belirti vermeyen damar tıkanıklığı, zamanında önlem alınmadığında kalp krizi, felç ve benzeri ciddi komplikasyonlara yol açabiliyor.
DAMAR TIKANIKLIĞI NEDİR VE NASIL OLUŞUR?
Damar tıkanıklığı, atardamarların iç yüzeyinde plak adı verilen yağ, kolesterol, kalsiyum ve benzeri maddelerin birikmesiyle meydana gelir. Bu birikimler damarların daralmasına ya da tamamen kapanmasına neden olarak, organlara yeterli oksijen ve besin taşınmasını engeller. En sık kalp ve beyin damarlarını etkileyen bu durum, hayati tehlikeye yol açabilir.
HANGİ FAKTÖRLER DAMAR TIKANIKLIĞINA NEDEN OLUR?
Damar tıkanıklığının en yaygın nedenleri arasında yüksek LDL (kötü) kolesterol, yüksek tansiyon, diyabet, sigara kullanımı, obezite, hareketsiz yaşam tarzı, sağlıksız beslenme ve genetik yatkınlık yer alır. Özellikle trans yağ içeren işlenmiş gıdaların sık tüketimi, damarlarda plak oluşumunu hızlandıran en önemli etkenlerden biridir.
BELİRTİLERİ NE ZAMAN ORTAYA ÇIKAR?
Damar tıkanıklığı genellikle yavaş ve sinsi bir şekilde gelişir. Belirtiler hastalığın ileri evrelerinde ortaya çıkar. Göğüs ağrısı (angina), nefes darlığı, bacaklarda ağrı, soğukluk veya renk değişimi, halsizlik, konuşma bozukluğu ya da ani görme kaybı gibi semptomlar hastalığın habercisi olabilir.
TEŞHİS NASIL KONULUR?
Damar tıkanıklığının teşhisinde çeşitli görüntüleme ve test yöntemlerinden yararlanılır. Elektrokardiyografi (EKG), efor testi, doppler ultrasonografi, klasik ve manyetik rezonans (MR) anjiyografi ile bilgisayarlı tomografi (BT) anjiyografi en sık başvurulan tanı yöntemleridir. Bu tetkikler sayesinde tıkanıklığın yeri ve derecesi net bir şekilde tespit edilebilir.
TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Tedavi planı, tıkanıklığın seviyesine ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir. İlaç tedavisi ile kolesterol ve tansiyonun kontrol altına alınması hedeflenir. Gerekli durumlarda anjiyoplasti ile daralan damar açılır ve stent yerleştirilir. Daha ileri vakalarda ise bypass ameliyatı uygulanabilir. Ancak en kalıcı çözüm, sağlıklı yaşam alışkanlıklarının kazanılmasıdır.
DAMAR TIKANIKLIĞINDAN NASIL KORUNULUR?
Günde en az 30 dakikalık egzersiz, sebze ve meyve ağırlıklı Akdeniz tipi beslenme, sigara ve alkolün bırakılması, düzenli sağlık kontrolleri ve stresin yönetilmesi, damar tıkanıklığı riskini önemli ölçüde azaltır. Sağlıklı damar yapısı, sağlıklı bir yaşamın temel taşıdır.
Damar tıkanıklığı, önlenebilir bir sağlık sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Yaşam tarzında yapılacak doğru değişiklikler sayesinde bu sessiz tehlikenin önüne geçmek mümkündür.
