Günlük yaşamda pratikliği nedeniyle sıkça tercih edilen karton bardaklar, sağlık ve çevre açısından ciddi riskleri de beraberinde getiriyor. Kafe zincirlerinden iş yerlerine, hastanelerden okul kantinlerine kadar yaygın kullanım alanına sahip olan bu bardaklar, özellikle sıcak içeceklerle temas ettiğinde çeşitli kimyasalları içeceğe salabiliyor.
KARTON BARDAKLAR NEDEN SAĞLIK RİSKİ TAŞIYOR?
Karton bardakların iç yüzeyleri, sıvıyı tutabilmesi için genellikle polietilen (PE) ya da plastik bazlı ince bir filmle kaplanıyor. Bu kaplama, sıcak sıvıyla temas ettiğinde çözülerek içeceğe geçebiliyor. Bilim insanları, bu sürecin insan sağlığına zarar verebilecek mikroplastik ve kimyasal salınımlara neden olduğunu belirtiyor.
SICAK İÇECEKLER MİKROPLASTİK SALINIMINA YOL AÇAR MI?
Hindistan Teknoloji Enstitüsü tarafından yapılan bir araştırma, sıcak suyla doldurulmuş bir karton bardağın içine dakikalar içinde yaklaşık 25 bin mikroskobik plastik parçacığının geçtiğini ortaya koydu. Bu parçacıkların vücutta birikerek uzun vadede hormonal bozukluklara ve çeşitli hastalıklara yol açabileceği öngörülüyor.
KARTON BARDAKLAR GERÇEKTEN GERİ DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİYOR MU?
Sanılanın aksine, karton bardaklar geri dönüştürülmesi en zor ürünler arasında yer alıyor. Kağıt ve plastik birleşiminden oluşan yapıları, ayrıştırılmalarını oldukça güçleştiriyor. Birçok geri dönüşüm tesisi, bu ürünleri işlemeye uygun altyapıya sahip değil. Bu nedenle sözde çevre dostu görülen bu bardaklar, çoğunlukla çöplüklere gönderiliyor.
KARTON BARDAK KULLANIMI ÇEVREYİ NASIL TEHDİT EDİYOR?
Dünya genelinde her gün yaklaşık 2 milyar karton bardak çöpe atılıyor. Doğada parçalanmaları onlarca yılı bulan bu atıklar, mikroplastik formunda toprak ve suya karışarak ekosistemi tehdit ediyor. Ayrıca, üretim sürecinde kullanılan kaynaklar da ciddi çevresel baskı oluşturuyor.
İNSAN VÜCUDU MİKROPLASTİKLERDEN NASIL ETKİLENİYOR?
Uzmanlar, mikroplastiklerin kan dolaşımına karışabileceğini ve bağışıklık sistemini olumsuz etkileyebileceğini belirtiyor. Özellikle çocuklar, hamileler ve kronik hastalığı olan bireyler bu kimyasallara karşı daha hassas kabul ediliyor. Bazı araştırmalar, bu maddelerin kanserojen etkiler taşıyabileceğine de dikkat çekiyor.
GIDA GÜVENLİĞİ AÇISINDAN KARTON BARDAKLAR NE KADAR GÜVENLİ?
Tüketiciler çoğu zaman bu ürünlerin hijyenik ve güvenli olduğunu varsayıyor. Ancak pek çok üretici, maliyeti düşürmek adına düşük kaliteli, standart dışı malzemeler kullanabiliyor. Denetim mekanizmalarının zayıf olduğu ülkelerde, bu tür bardaklar gıda güvenliği açısından ciddi bir tehdit oluşturabiliyor.
HANGİ ALTERNATİF ÜRÜNLER TERCİH EDİLMELİ?
Uzmanlar, tekrar kullanılabilir cam, seramik veya paslanmaz çelik bardakların tercih edilmesini öneriyor. Tek kullanımlık ürünler yerine dayanıklı ve çevre dostu alternatiflerin yaygınlaştırılması, hem bireysel sağlık hem de küresel çevre sağlığı açısından büyük önem taşıyor.
