5 MAYIS 2025 EKONOMİ GÜNDEMİ: PİYASALARDA DÜŞÜŞ, REZERVLERDE KAN KAYBI
BIST 100 ENDEKSİ NEDEN HAFTAYI KAYIPLA TAMAMLADI?
Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, 5 Mayıs 2025 haftasını %2,81 oranında değer kaybederek 9.167 puandan tamamladı. Haftalık ortalama işlem hacmi ise 83,8 milyar TL olarak gerçekleşti. Haftaya yatay bir açılışla başlayan endeks, özellikle ilk üç işlem gününde ardı ardına gelen kademeli satışlarla 9.070 puan seviyelerine kadar geriledi.
1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü nedeniyle işlem yapılmayan Çarşamba gününün ardından endeks pozitif bir görünüm sergilese de, önceki günlerdeki kayıplar telafi edilemedi. Aylık bazda %3,74’lük bir düşüş yaşayan BIST 100, yıllık bazda ise %10,20 oranında değer kaybı göstermiş oldu.
TCMB REZERVLERİNDEKİ DÜŞÜŞ NE ANLAMA GELİYOR?
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 25 Nisan haftasında toplam rezervlerinde 5,6 milyar dolar azalma kaydederek 141,0 milyar dolar düzeyine geriledi. Aynı dönemde net uluslararası rezervler 3,6 milyar dolar azalarak 35,0 milyar dolara, swap hariç net rezervler ise 4,0 milyar dolarlık düşüşle 16,4 milyar dolar seviyesine indi.
Rezervlerdeki bu düşüş, hem dış borç ödemeleri hem de döviz müdahaleleri açısından dikkatle izleniyor.
DIŞ TİCARET AÇIĞINDAKİ ARTIŞ NEYE İŞARET EDİYOR?
Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre, Nisan ayında dış ticaret açığı yıllık bazda %21,7 oranında artarak 12,0 milyar dolara yükseldi. Aynı dönemde ihracat %8,5 artışla 20,9 milyar dolara ulaşırken, ithalat %12,9 yükselerek 32,9 milyar dolar oldu.
İhracatın ithalatı karşılama oranı ise 2,6 puan azalarak %63,5’e geriledi. Bu oran, dış ticaret dengesizliğinin büyümekte olduğuna işaret ediyor.
TCMB’NİN YENİ TEDBİRLERİ HANGİ ALANLARI KAPSIYOR?
TCMB, Türk Lirası’na geçişi teşvik etmeye yönelik olarak yeni makroihtiyati tedbirler açıkladı. Döviz tevdiat hesapları için zorunlu karşılık oranları tüm vadelerde 200 baz puan artırıldı. Ayrıca, yurt içi yerleşiklerle yapılan 1 yıla kadar vadeli döviz cinsinden repo işlemleri için karşılık oranı 400 baz puan yükseltildi.
Bunun yanı sıra, tüzel kişi TL mevduat payı %60’ın altında olan bankalara aylık 0,3 puan artış hedefi getirildi. TL mevduat için tutulan zorunlu karşılıklara ise ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinin %86’sı oranında faiz ödeneceği belirtildi. Ayrıca, ihracatçıların elde ettikleri dövizi TCMB’ye satma zorunluluğu da %35’e çıkarıldı.
PETROL FİYATLARINI ETKİLEYECEK OPEC+ KARARI NE?
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), OPEC+ ülkeleri arasında yer alan 8 ülkenin, Haziran ayında üretim artışını hızlandırarak günlük 411 bin varil daha fazla petrol üretme kararı aldığını açıkladı.
Bu üretim artışı, daha önce planlanan 3 aylık kademeli artışın toplamına eşdeğer. Suudi Arabistan, Rusya, Irak, BAE, Kuveyt, Kazakistan, Cezayir ve Umman gibi ülkelerin oluşturduğu OPEC+ grubu, piyasa koşullarına göre bu kararın esnetilebileceğini veya geri alınabileceğini belirtti.
ABD- JAPONYA TİCARET GERİLİMİNDE SON DURUM NE?
Japonya Başbakanı İşiba Şigeru, ABD'nin otomobil parçalarına yönelik uyguladığı %25 oranındaki gümrük tarifesinden duydukları rahatsızlığı dile getirdi. Trump yönetimiyle bu konuda bir anlaşmaya varılamadığını belirten Şigeru, tarifelerin gözden geçirilmesi gerektiğini ifade etti.
KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİNDE SÜREÇ NE ZAMAN SONA ERİYOR?
Gelir İdaresi Başkanlığı'nın önceki uzatma kararının ardından, kurumlar vergisi mükellefi olan sermaye şirketleri, kooperatifler, kamu iktisadi teşebbüsleri, dernek ve vakıf işletmeleri ile iş ortaklıkları için beyanname verme ve tahakkuk eden vergileri ödeme süresi, 5 Mayıs 2025 Pazartesi günü sona eriyor.
Mükelleflerin belirtilen süre içinde yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekiyor.
