Çocukluk Çağında İdrar Yolu Enfeksiyonları Kalıcı Böbrek Hasarına Yol Açabilir mi?
Çocukluk döneminde görülen özellikle ateşli idrar yolu enfeksiyonlarının zamanında tanı konulup doğru şekilde yönetilmemesi durumunda kalıcı böbrek hasarlarına ve hipertansiyona neden olabileceği uyarısında bulunan Medical Park Adana Hastanesi Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Umut Ünal, bu rahatsızlığın geçici tedavisiyle yetinilmeyip altta yatan nedenlerin mutlaka detaylı şekilde araştırılması gerektiğini vurguladı.
Doç. Dr. Ünal, Avrupa Üroloji Derneği'nin güncel kılavuzlarına dayanarak yaptığı açıklamada, çocuklarda enfeksiyonların tekrar etmesinin basit bir sorun olmadığını, bazen yapısal bozuklukların bu duruma zemin hazırladığını belirtti.
Hangi Anatomik Bozukluklar Enfeksiyona Neden Olabilir?
Enfeksiyonların tekrarlamasına neden olabilecek anatomik bozukluklara dikkat çeken Ünal, şu başlıklar altında bilgilendirmede bulundu:
-
Vezikoüreteral Reflü (VUR): Mesanedeki idrarın böbreklere geri kaçmasıyla oluşur. Bu durum böbrek dokusunda hasara ve nedbe (skar) oluşumuna neden olabilir. Duruma göre antibiyotikle izlem, endoskopik müdahale ya da cerrahi tedavi gerekebilir.
-
Üreterovezikal Bileşke Darlığı: Üreterin mesaneye giriş yerindeki doğuştan darlık nedeniyle idrarın akışı zorlaşır, bu da enfeksiyon, böbrekte şişlik (hidronefroz) ve fonksiyon kaybına yol açabilir.
-
Üreteropelvik Bileşke Darlığı: Üreterin böbrekten çıkış noktasındaki daralma nedeniyle idrar böbrekte birikir ve komplikasyonlara neden olabilir.
-
Pediatrik Taş Hastalıkları: Taş oluşumu hem idrar akışını engeller hem de enfeksiyon riskini artırır.
-
Disfonksiyonel İşeme: Tuvalet alışkanlıklarındaki bozukluklar, mesanenin tam boşalmamasına ve enfeksiyona zemin hazırlayabilir.
-
Tanı Sürecinde En Önemli Adım Nedir?
Tanı süreci hakkında bilgi veren Doç. Dr. Ünal, bebeklerde yüksek ateş, huzursuzluk, emmeme ve kusma gibi genel belirtilerin görülebileceğini, daha büyük çocuklarda ise idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma, karın-bel ağrısı gibi bulguların dikkat çektiğini belirtti.
Tanıda en kritik adımın doğru alınmış bir idrar örneği olduğunu vurgulayan Ünal, bebeklerde steril kateterle alınan örneğin tercih edilmesi gerektiğini söyledi. İdrar tahlili ve kültürü ile enfeksiyonun varlığı ve etken bakteri belirlenirken, ateşli enfeksiyon geçiren her çocukta ultrasonografi, gerekirse VCUG ve DMSA sintigrafisi gibi ileri tetkiklerin yapılması gerektiğini ifade etti.
Tedavi Sürecinde Hangi Yöntemler Uygulanmaktadır?
Tedavide yalnızca enfeksiyonu geçirmekle yetinilmemesi gerektiğini dile getiren Ünal, altta yatan yapısal bozuklukların mutlaka tanılanarak tedavi edilmesi gerektiğini söyledi.
Tedavi yöntemlerini sıralayan Ünal, VUR’un hafif vakalarında antibiyotikle izlem, ileri vakalarda ise cerrahi uygulamalar gerektiğini; bileşke darlıklarında cerrahi müdahale ile sorunların giderilebileceğini belirtti. Taş hastalıklarında ESWL, endoskopik veya açık cerrahi yöntemlerin uygulandığını, disfonksiyonel işemede ise davranışsal eğitim ve ilaç tedavisinin öne çıktığını aktardı.
Hangi Durumlarda Üroloji Uzmanına Başvurulmalı?
Ailelerin dikkatli olması gerektiğini ifade eden Ünal, çocukta nedeni açıklanamayan tekrarlayan ateş, idrar yaparken ağlama, gece alt ıslatma gibi belirtiler gözlemlendiğinde ya da aile öyküsünde böbrek hastalığı ve çocukluk hipertansiyonu varsa üroloji uzmanına başvurulmasının hayati önem taşıdığını dile getirdi.
Ünal son olarak, “Basit gibi görünen enfeksiyonlar aslında çocuğun böbrekleri için sessiz bir tehdit oluşturabilir. Erken tanı ve doğru müdahale ile bu çocuklar sağlıklı bir geleceğe kavuşabilir” ifadelerini kullandı.
