Kamuoyunda “10. Yargı Paketi” olarak bilinen ve “Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, Türkiye Büyük Millet Meclisi Adalet Komisyonu’ndan geçerek Genel Kurul gündemine alındı. Teklifin, Kurban Bayramı öncesinde yasalaşması hedefleniyor. Yasalaşması durumunda mükerrir suçlular, ağır hasta, engelli ve yaşlı olmak üzere yaklaşık 27 bin mahkûm için cezaevlerinden tahliye imkânı doğacak.
MÜKERRER SUÇ NEDİR, KİMLERİ KAPSIYOR?
Türk Ceza Kanunu’na göre bir kişinin, daha önce mahkûm olduğu bir suçtan cezası kesinleştikten sonra yeniden benzer bir suçu işlemesi hâlinde “tekerrür” hükümleri uygulanıyor. Bu kişilere “mükerrir suçlu” deniyor. İkinci kez tekerrür hâlinde bulunan mahkûmlar, mevcut yasalara göre şartlı salıverilmeden faydalanamıyor ve cezalarının tamamını cezaevinde çekiyorlardı. Yeni düzenlemeyle, hapis cezalarının dörtte üçünü iyi hâl ile tamamlayan ikinci defa mükerrir olan mahkûmlara tahliye yolu açılacak.
KİMLER KONUTTA CEZA İNFAZINDAN YARARLANACAK?
Yasa teklifine göre ağır hasta, engelli ya da toplum güvenliği açısından tehlike teşkil etmeyen mahkûmların cezaları, infaz hâkimi kararıyla konutta çekilebilecek. Ayrıca, kadın, çocuk ve yaşlı mahkûmlar için de konutta infaz süreleri artırıldı. Buna göre;
-
65 yaşını dolduranlar toplam 3 yıl,
-
70 yaşını dolduranlar 4 yıl,
-
75 yaşını dolduranlar 5 yıl,
-
80 yaşını geçenler 6 yıla kadar olan hapis cezalarını konutta infaz edebilecek.
Doğum yapmış ve doğumdan sonra 6 ay geçmiş olan kadın hükümlüler de, 5 yıla kadar olan hapis cezalarını evlerinde geçirebilecek.
ÇOCUK HÜKÜMLÜLER HANGİ KOŞULLARDA EĞİTİMEVİNE GÖNDERİLECEK?
Yeni düzenleme kapsamında, kasıtlı suçlardan 3 yıl veya daha az, taksirli suçlardan 5 yıl veya daha az hapis cezası alan çocuk hükümlüler, cezalarını cezaevlerinde değil, doğrudan eğitimevlerinde çekecek. Bu uygulamayla çocukların cezaevi ortamından uzak tutulması ve rehabilitasyon süreçlerinin daha sağlıklı yürütülmesi amaçlanıyor.
DENETİMLİ SERBESTLİK UYGULAMASINA HANGİ DEĞİŞİKLİKLER GETİRİLDİ?
Mevcut yasalarda, iki yılın altındaki suçlarda hüküm giyen mahkûmlar doğrudan denetimli serbestlikten faydalanabiliyordu. Yeni düzenlemeyle, bu kişiler de en az beş gün cezaevinde kalacak. Ayrıca, denetimli serbestlikten yararlanabilmek için cezanın en az 1/10’unun cezaevinde çekilmiş olması gerekecek. Ancak bu düzenleme, teklif yasalaşmadan önce işlenen suçlar için geçerli olmayacak.
CEZAEVİ KAPASİTESİNDEKİ DOLULUK NEDEN DÜZENLEMEYİ ZORUNLU KILDI?
Türkiye genelinde cezaevlerinin toplam kapasitesi 300 bin olmasına karşın, hâlihazırda 415 bin 732 hükümlü ve tutuklu bulunuyor. Bu kişilerden 358 bini hükümlü, 57 bin 150’si ise tutuklu. Yeni yasa teklifiyle, kapasitelerin üzerinde doluluk gösteren cezaevlerinin bir nebze de olsa rahatlatılması öngörülüyor. Kurban Bayramı öncesinde yasalaşması planlanan teklif, hem cezaevlerinde hem mahkûmlar ve aileleri nezdinde ciddi bir beklenti oluşturmuş durumda.
