MAKBER’İ HAFIZ BURHAN’IN SESİYLE DİNLEMEK NE ANLAMA GELİYOR?
Osmanlı'dan Cumhuriyet’e uzanan kültürel geçiş döneminin en dokunaklı izlerinden biri olan Makber, Hafız Burhan’ın sesiyle bambaşka bir anlam kazandı. Abdülhak Hâmid Tarhan’ın, vefat eden eşi Fatma Hanım’ın ardından kaleme aldığı bu ünlü ağıt, Türk edebiyatının en etkileyici mersiyelerinden biri olarak kabul ediliyor. Ancak bu şiirin halk belleğinde bu denli yer etmesini sağlayan en büyük etken, hiç şüphesiz Hafız Burhan Efendi’nin eşsiz yorumudur.
HAFIZ BURHAN KİMDİR VE NEDEN ÖNEMLİDİR?
yüzyıl başlarında İstanbul’da yetişen Hafız Burhan, klasik Türk musikisinin en güçlü yorumcularından biri olarak kabul edilir. 1897 yılında doğan sanatçı, hem dini hem de din dışı eserlerdeki icrasıyla hafızalarda yer edindi. Hafızlık eğitimi aldıktan sonra, sesinin gücüyle müzik sahnesine yönelen Burhan, özellikle plak kayıtları aracılığıyla geniş kitlelere ulaştı. Makber başta olmak üzere birçok klasik eseri, onun yorumuyla nesiller boyu aktarıldı.
MAKBER ŞİİRİ HANGİ DUYGULARI YANSITIR?
Abdülhak Hâmid Tarhan’ın 1885 yılında kaybettiği eşi için yazdığı Makber, ölüm karşısında duyulan derin acıyı, ruhsal çöküntüyü ve metafizik sorgulamayı bir araya getirir. Şiir boyunca “Ey makber!” nidasıyla başlayan dizeler, adeta bir ağıt havasında ilerler. Bu yönüyle eser, yalnızca bir sevda şiiri değil; aynı zamanda felsefi bir metin olarak da kabul edilir. Hafız Burhan’ın sesinde ise bu temalar, musikiyle birleşerek çok daha yoğun bir hâl alır.
MAKBER’İN HAFIZ BURHAN YORUMUYLA HALKTAKİ KARŞILIĞI NE OLDU?
Hafız Burhan’ın sesiyle ölümsüzleşen Makber, sadece bir şiir olarak değil; halk arasında bir ağıt, bir yas melodisi olarak da yaşatıldı. Plaklara kaydedilen bu eser, özellikle 1920’li ve 30’lu yıllarda büyük yankı uyandırdı. Düğünlerde, cenazelerde, özel günlerde bile bu eser sıkça çalınarak hafızalara kazındı. Sanatçının vokalindeki derin matem ve titreyen ses tonu, Makber’in acısını daha da hissedilir kıldı.
GÜNÜMÜZDE MAKBER VE HAFIZ BURHAN NASIL HATIRLANIYOR?
Bugün bile radyo arşivlerinde, nostalji yayınlarında ve dijital platformlarda Hafız Burhan’ın yorumu sıkça yer bulmaktadır. Modern müzik anlayışı içinde dahi, bu tür yorumların kültürel birer miras olduğu vurgulanmaktadır. Hafız Burhan’ın sesinden Makber, sadece bir ağıt değil; bir dönemin ruhunu yansıtan güçlü bir bellek taşıyıcısı olarak kabul görmektedir.
