DİYANET HANGİ MEALLERİ SAKINCALI GÖRÜYOR? YENİ YASA NELER GETİRİYOR?
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen yeni yasa, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Din İşleri Yüksek Kurulu’na, Kur’an-ı Kerim mealleri ve tercümeleri üzerinde daha önce benzeri görülmemiş genişlikte denetim yetkileri tanıdı. Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren düzenlemeyle birlikte, İslam'ın temel esaslarına aykırı bulunduğu değerlendirilen Kur’an mealleri ve dini içeriklerin basımı, yayımı, dağıtımı durdurulabilecek; halihazırda basılmış olan nüshalar ise yargı kararıyla toplatılıp imha edilebilecek.
SAKINCALI YAYINLAR NASIL BELİRLENECEK?
Din İşleri Yüksek Kurulu, mealler ve tercümeler üzerinde hem resen (kendiliğinden) hem de şikâyet üzerine inceleme yapabilecek. Kurul, İslam’ın temel esaslarına, akaid ve fıkıh anlayışlarına aykırı içerikler tespit ederse, bu yayınlara karşı yargı yoluna başvuracak. Yargı kararıyla söz konusu eserlerin dağıtımı durdurulabilecek ve piyasadan toplatılarak imha süreci başlatılabilecek.
DİJİTAL YAYINLAR DA DENETİM ALTINDA MI?
Yeni düzenlemeler sadece basılı yayınları değil, dijital ortamlarda yer alan içerikleri de kapsıyor. Sakıncalı bulunan internet yayınları için erişimin engellenmesi veya içeriğin kaldırılması talebiyle yargıya başvuru yapılabilecek. Kararlara itiraz hakkı tanınacak olsa da, itiraz süreci içeriğin yayından kaldırılmasını engellemeyecek.
MUSHAFLAR NASIL DENETLENECEK?
Düzenleme kapsamında, Kur’an-ı Kerim’in basımı ve kıraatiyle ilgili standartların belirlenmesi amacıyla 22 kişilik “Mushafları İnceleme ve Kıraat Kurulu” kurulması da öngörülüyor. Bu kurul, basım kalitesi, tercüme doğruluğu ve kıraat kurallarına uygunluk gibi konularda denetim yapacak. Kur’an basımı ve yayımına ilişkin yeni kriterler, çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenecek.
YENİ DÜZENLEME HANGİ TARTIŞMALARI GÜNDEME GETİRDİ?
Yasaya yönelik toplumun farklı kesimlerinden çeşitli tepkiler geldi. Bazı ilahiyatçılar, Diyanet’in meallere müdahalesinin teolojik çeşitliliğe zarar vereceğini savunurken; bazı hukukçular, ifade özgürlüğü ve dini düşünce alanında sansür riski doğabileceği uyarısında bulundu. Özellikle “sakıncalı görülen meallerin imha edileceği” yönündeki hüküm, kamuoyunda “engizisyon benzetmesi” ile değerlendirildi.
MANEVİ DANIŞMANLIK HİZMETİ NEREDE VERİLECEK?
Diyanet bünyesindeki Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü, öğrenci yurtlarından cezaevlerine kadar birçok kamu kurumu ve sosyal alanda “manevi danışmanlık” hizmetleri sunacak. Bu hizmetlerin eğitim kurumları, gençlik merkezleri, sağlık kuruluşları ve benzeri yerlerde yaygınlaştırılması hedefleniyor.
Yeni yasa, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın denetim ve müdahale alanını genişletirken; mealler üzerinde devlet eliyle yürütülecek kurumsal bir sansür mekanizmasının kurulup kurulmadığı yönündeki tartışmaları da beraberinde getiriyor. Kur’an meallerinin özgürce çoğaltılması ve yorumlanmasının önünde yeni yasal sınırlar oluşurken, bu durum Türkiye'de dinî çoğulculuk ve düşünce özgürlüğü açısından önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
