Ev sahibi olan milyonlarca vatandaşı ilgilendiren önemli bir uygulama devreye alındı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın kullanıma sunduğu Mekansal Veri Analizi Sistemi (MEVA) ile, tapu işlemlerinde taşınmazların gerçek satış bedellerinden düşük gösterilmesinin önüne geçilmesi hedefleniyor. Yeni sistem sayesinde, gayrimenkul alım-satımında yapılan beyanlar ile piyasa değerleri arasındaki farklar tespit edilerek, vergi kayıplarının önlenmesi amaçlanıyor.
MEVA SİSTEMİ NASIL ÇALIŞIYOR?
Türkiye Tüm Emlak Müşavirleri Federasyonu Başkanı Hacı Ali Taylan, MEVA sisteminin yazılımsal bir analiz aracı olduğunu belirtti. Bu sistem aracılığıyla, gayrimenkul satışlarında tapu harcı matrahlarının piyasa değeriyle örtüşüp örtüşmediği inceleniyor. Satış değeri düşük gösterilen taşınmazlar tespit edilerek, mükelleflere Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından bilgilendirme yazıları gönderiliyor. Bu yazılarda, gayrimenkulün gerçek değeri ile beyan edilen değer arasındaki fark açıklanarak eksik kalan tapu harçlarının tahsili sağlanıyor.
VERİLERLE DENETİM ARTIRILDI
Son aylarda MEVA üzerinden yapılan analizlerde önemli bir ivme yakalandı. Şu ana kadar 16 bin mükellef denetim altına alınırken, yaklaşık 9 bin kişiye yazılı bildirim yapıldı. Bildirimi alan 2 bin 500'den fazla kişi ise yeniden beyan vererek fark tutarları ödemeye başladı. Bakanlık, bu uygulamayla hem kayıt dışılığın önüne geçmeyi hem de vergi gelirlerini artırmayı hedefliyor.
YÜKSEK HARÇ ORANI VATANDAŞI ZORLUYOR
Hacı Ali Taylan, gayrimenkul satışlarında düşük bedel gösterilmesinin temel nedenlerinden birinin yüksek oranlı tapu harçları olduğunu vurguladı. Halihazırda satış bedelinin yüzde 4’ü oranında uygulanan tapu harcı, vatandaşların satışları gerçek değerinden beyan etmesini engelliyor. Örneğin, 10 milyon TL’lik bir taşınmazın beyanı 3 milyon TL civarında tutulabiliyor.
TAPU HARÇLARI VE DEĞER ARTIŞ VERGİSİ SORUNU
MEVA sistemi sayesinde gerçek satış değeri tespit edildiğinde yalnızca yüksek tapu harcı değil, aynı zamanda değer artış kazancı vergisi de gündeme geliyor. Beş yıl dolmadan yapılan satışlarda oluşan kazançtan dolayı ek vergi yükü doğuyor. Bu durum, satış işlemlerinde vatandaşlar için önemli mağduriyetler yaratabiliyor.
DÜZENLEME BEKLENTİSİ SÜRÜYOR
Taylan, tapu harç oranlarının düşürülmesi gerektiğini ifade ederek, önerilerini Bakanlık ile paylaştıklarını bildirdi. Buna göre, tapu harçlarının yüzde 1’e çekilmesi ve değer artış kazancı vergisinde müktesep hak tanınması gündeme getirildi. Böylece hem gerçek değer beyanı sağlanmış olacak hem de vatandaş üzerindeki vergi yükü azaltılmış olacak. Uygulamanın etkileri önümüzdeki süreçte yakından takip edilmeye devam edilecek.
